Voor jezelf opkomen: waarom het belangrijk is en hoe je het doet

Jij bent belangrijk. Je hebt recht op een eigen mening, je grenzen te stellen en aan te geven dat je niet akkoord bent of een andere opinie hebt. Opkomen voor jezelf op het werk, in meetings en tijdens overleg, hoe doe je dat? 

Laten we eerst even zien wat er gebeurt als je NIET opkomt voor jezelf. Dan loop je het risico om over het hoofd te worden gezien, onvoldoende waardering te krijgen voor je inzet en vaardigheden, en niet serieus genomen te worden bij belangrijke beslissingen. Bovendien kan het leiden tot onnodige stress, frustratie en ontevredenheid op het werk.

Maar wanneer je wél opkomt voor jezelf, zet je jezelf in een sterke positie. Je laat zien dat je zelfverzekerd bent en dat je een actieve rol speelt. Je toont aan dat je bereid bent om jezelf en je werk serieus te nemen. Bovendien kan het opkomen voor jezelf ervoor zorgen dat je meer invloed hebt op beslissingen die jouw werk en je werkomgeving beïnvloeden.

Dus hoe meer je opkomt voor jezelf, hoe meer je jezelf profileert als iemand die er voor gaat. Dat zorgt ervoor dat mensen je serieuzer nemen, je sneller vertrouwen en je meer kansen krijgt om te groeien en jezelf te ontwikkelen.

 

Waarom is het moeilijk om voor jezelf op te komen?

Er zijn verschillende factoren die ons kunnen tegenhouden om op te komen voor onszelf op het werk, zoals:

1. Mensen zijn vaak bang om afgewezen of niet serieus genomen te worden als ze voor zichzelf opkomen. Deze angst kan ertoe leiden dat we ons inhouden en onze stem niet laten horen.

2. Sommige mensen proberen conflicten te vermijden en willen geen problemen veroorzaken door voor zichzelf op te komen. Anderen steeds willen 'pleasen' betekent wel dat je jezef wegcijfert of benadeelt.  

3. Gebrek aan assertiviteit: Mensen kunnen soms moeite hebben om assertief te zijn en zichzelf te laten gelden. Ze vinden het lastig om hun grenzen aan te geven en op te komen voor hun behoeften.

4. Mensen die onzeker zijn over hun vaardigheden en prestaties, kunnen het moeilijk vinden om voor zichzelf op te komen. Ze zijn bang om kritiek te krijgen en vinden het lastig om hun eigen waarde te zien.

5. Cultuur op de werkvloer: Soms heerst er op de werkvloer een cultuur waarin het niet gestimuleerd wordt om je mening te geven. Dit kan het moeilijk maken om af te wijken van de norm en voor jezelf op te komen.

6. Gebrek aan communicatieve vaardigheden: Sommige mensen vinden het moeilijk om hun boodschap duidelijk en effectief over te brengen, waardoor ze niet goed kunnen opkomen voor zichzelf.

Hoe herken je situaties waarin je voor jezelf moet opkomen?

Het kan soms lastig zijn om te herkennen wanneer je voor jezelf moet opkomen. Een goede vuistregel is om te letten op situaties waarin je je ongemakkelijk voelt, waarin je grenzen worden overschreden of waarin je het gevoel hebt dat je niet serieus wordt genomen. Het kan ook helpen om te letten op je lichamelijke reacties, zoals een verhoogde hartslag of spanning in je spieren, die kunnen wijzen op een situatie waarin je voor jezelf moet opkomen. Door bewust te zijn van deze signalen, kun je sneller reageren en effectiever voor jezelf opkomen.

Enkele voorbeelden van situaties waarin het belangrijk kan zijn om voor jezelf op te komen:

Ilse heeft moeite met het aangeven van haar grenzen als het gaat om werktijden. Ze werkt regelmatig overuren en vindt het lastig om hiermee te stoppen omdat ze bang is dat haar leidinggevende zal denken dat ze zich niet hard genoeg inzet voor haar job.

Stef heeft een conflict met een collega en zou dit graag willen oplossen. Hij wil met zijn collega in gesprek gaan, maar is vreest dat dit de situatie zal verergeren. Hij gaat het gesprek uit de weg en het conflict sluimert verder. 

Jolien is een trotse moeder van een jonge baby en merkt dat het steeds moeilijker wordt om haar werk en privéleven te combineren. Ze zou graag meer tijd willen doorbrengen met haar kind, maar weet niet goed hoe ze dit kan bespreken met haar manager.

Milas heeft het gevoel dat hij onderbetaald wordt en zou graag een salarisverhoging willen vragen, maar hij weet niet goed hoe hij dit moet aanpakken. Hij is bang dat hij onredelijk overkomt of dat zijn leidinggevende hem zal afwijzen.

Opkomen voor jezelf vereist zowel assertiviteit als zelfvertrouwen

Wanneer je opkomt voor jezelf, ben je in staat om op een directe en eerlijke manier te communiceren en je eigen behoeften en grenzen aan te geven, zonder de rechten en behoeften van anderen te schaden. Dit vereist assertiviteit en het vermogen om duidelijk en effectief te communiceren. Daarnaast vereist opkomen voor jezelf zelfvertrouwen, omdat je moet geloven in je eigen waardigheid en het recht om je eigen belangen en grenzen te beschermen.

Tips voor effectief communiceren en assertief zijn

Effectieve communicatie en assertiviteit zijn essentiële vaardigheden bij het opkomen voor jezelf. Hier zijn enkele tips om je te helpen deze vaardigheden te ontwikkelen:

1. Vermijd wollig taalgebruik en communiceer je boodschap duidelijk en beknopt. Houd je boodschap simpel en makkelijk te begrijpen.

2. Als je feedback geeft of een probleem bespreekt, focus dan op de feiten en je eigen gevoelens. Vermijd het beschuldigen van anderen of het maken van aannames.

3. Gebruik meer "ik"-zinnen: In plaats van te zeggen "jij maakt altijd fouten", zeg je beter "ik maak me zorgen over de fouten die ik zie". Dit houdt de communicatie open en niet bedreigend.

4. Wees beleefd maar duidelijk: Vermijd sarcastische of negatieve opmerkingen en blijf beleefd en respectvol. Maar wees ook duidelijk over wat je wilt en waar je grenzen liggen.

5. Soms moet je nee zeggen tegen verzoeken die niet bij je passen. Leer om op een vriendelijke maar duidelijke manier 'nee' te zeggen en geef een alternatief.

6. Toon begrip: Probeer altijd de andere persoon te begrijpen en laat zien dat je openstaat voor andere meningen. Dit vermindert de kans op confrontatie.

Zelfvertrouwen opbouwen en positief denken

Naast het stellen van grenzen en het leren nee zeggen, is het opbouwen van zelfvertrouwen en het cultiveren van positief denken ook belangrijk bij het voor jezelf opkomen. Zelfvertrouwen kan worden opgebouwd door positieve affirmaties, het ontwikkelen van nieuwe vaardigheden en het omringen van jezelf met positieve mensen. Positief denken kan worden gecultiveerd door het oefenen van dankbaarheid, het focussen op oplossingen in plaats van problemen en het vermijden van negatieve zelfpraat. Door deze praktijken te integreren in je dagelijks leven, kun je je zelfvertrouwen vergroten en je mentale en emotionele welzijn verbeteren.

Wat te doen als opkomen voor jezelf niet werkt?

Zelfs al pas je bovenstaande tips toe, het is geen garantie op succes. Er zijn veel factoren die een rol kunnen spelen, bij de impact die je hebt op anderen.  Hier zijn enkele ideeën om je invloed te vergroten: